ทรงคือ “แม่”

            ความโชคดีหนึ่งของปวงชนชาวไทยคือมีสถาบันกษัตริย์ที่รักและห่วงใยประชาชนของพระองค์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคู่บุญบารมีของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 อย่างสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ ผู้ทรงริเริ่มโครงการต่างๆอันเป็นประโยชน์ต่อประเทศชาติมากมายมายาวนาน และในทุกๆวันคล้ายวันประสูตรของพระองค์ในวันที่ 12 สิงหาคม ของทุกๆปี ปวงชนชาวไทยต่างร่วมกันถวายพระพร และถือให้วันนี้เป็นวันแม่แห่งชาติตั้งแต่ปี พ.ศ.2519 เป็นต้นมา

พระราชประวัติ

พระนามเดิม: หม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ กิติยากร

พระนามปัจจุบัน : จอมพลเรือหญิง จอมพลอากาศหญิง สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ

ที่มาของพระนาม “สิริกิติ์” : พระนาม "สิริกิติ์" นั้นได้รับพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว อันมีความหมายว่า "ผู้เป็นศรีแห่งกิติยากร” เรียกโดยลำลองว่า "คุณหญิงสิริ”

ส่วนพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 จะทรงเรียกพระองค์ว่า "แม่สิริ” 

ในวัยเยาว์ : พระองค์ทรงเป็นพระธิดาพระองค์ใหญ่ของหม่อมเจ้านักขัตรมงคล กิติยากร (พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้านักขัตรมงคล กรมหมื่นจันทบุรีสุรนาถ) ประสูติแต่หม่อมหลวงบัว กิติยากร (สกุลเดิม สนิทวงศ์) เมื่อวันศุกร์ที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2475 ณ บ้านของพลเอก เจ้าพระยาวงษานุประพัทธ

ทรงเป็นสมเด็จพระบรมราชินีนาถในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9

ทรงเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ขณะที่พระเจ้าอยู่หัวภูมิพลฯ ทรงเสด็จออกผนวช ในปีพ.ศ. 2499 พระองค์จึงได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ.2499 ถือว่าทรงเป็นสมเด็จพระบรมราชินีนาถพระองค์ที่สองของกรุงรัตนโกสินทร์ต่อจากสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่ 5 

ปี พ.ศ.2479 ทรงมีพระชันษา 4 ชันษา ได้เข้าเรียนชั้นอนุบาลที่โรงเรียนราชินี และเมื่อสงครามมหาเอเชียบูรพาได้แผ่ขยายมาถึงประเทศไทย ซึ่งกรุงเทพฯถูกโจมตีทางอากาศ พระองค์จึงย้ายมาเรียนที่โรงเรียน เซนต์ฟรังซิสซาเวียร์คอนแวนต์ จนถึงชั้นมัธยม และได้ย้ายตามพระบิดาไปยังประเทศอังกฤษ เดนมาร์ก และฝรั่งเศส โดยทรงเรียนในวิทยาลัยการดนตรีที่มีชื่อของปารีส

“

...วันหนึ่งขณะที่พี่เลี้ยงอุ้ม ม.ร.ว.สิริกิติ์ เดินเล่น พอดีขณะนั้นมีแขกเลี้ยงวัว ซึ่งเป็นเพื่อนของแขกยามประจำบ้านมาหากัน พอแขกที่มาเหลือบเห็น ม.ร.ว.สิริกิติ์ ก็จ้องมองพร้อมทั้งกวักมือเรียกพี่เลี้ยงขอให้เห็นใกล้ ๆ หน่อย เมื่อเข้ามาใกล้มองดูสักครู่ก็พูดว่า "ต่อไปจะเป็นมหารานี" พี่เลี้ยงได้ฟังก็ชอบใจเที่ยวเล่าให้คุณยายและใครต่อใครฟัง ถึงไม่เชื่อแต่ก็ปลื้มใจ ต่อมาเมื่อ ม.ร.ว.สิริกิติ์ เจริญวัยขึ้น เลยเป็นเหตุให้คุณพี่ชายทั้งสองคนเอามาล้อเลียนเป็นที่ขบขันว่าเป็นราชินีแห่งอบิสซีเนีย [เอธิโอเปียในปัจจุบัน] บางครั้งถึงกับทำให้ผู้ถูกล้อต้องนั่งร้องไห้ด้วยความอายและเจ็บใจ แต่พี่ชายทั้งสองก็ยังไม่หยุดล้อ กลับเอาเศษผ้าขาด ๆ มาทำเป็นธงโบกอยู่ไปมา พร้อมทั้งบอกว่าเป็นธงประจำตัวของราชินี...

อีกเรื่องที่สอดคล้องกัน เมื่อหม่อมราชวงศ์กิติวัฒนา ปกมนตรี ได้เล่าว่าหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ได้มาเล่าเรื่องดังกล่าวให้เพื่อน ๆ จากโรงเรียนเซนต์ฟรังซีสซาเวียร์คอนแวนต์ที่ย้ายมาเรียนต่อที่โรงเรียนมาแตร์เดอีฟัง โดยที่หม่อมราชวงศ์สิริกิติ์เองและเพื่อนฝูงก็มิได้ใส่ใจนัก แต่เพื่อน ๆ ก็เลยขนานนามว่า "ราชินีสิริกิติ์" มาตั้งแต่นั้น โดยไม่มีใครคาดถึงว่าในอีก 15 ปีต่อมาคำทำนายของแขกเลี้ยงวัวผู้นั้นจะเป็นความจริง

บทบาทของแม่ กับพระราชโอรส พระราชธิดา ทั้ง 4 พระองค์ 

 
สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี(ปัจจุบัน ทรงพระนามว่า ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี) ประสูติ ณ สถานพยาบาลมองซัวซี นครโลซาน ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ เมื่อวันที่ 4 เมษายน พ.ศ. 2494

สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าวชิราลงกรณ บรมจักรยาดิศรสันตติวงศ เทเวศรธำรงสุบริบาล อภิคุณูประการมหิตลาดุลเดช ภูมิพลนเรศวรางกูร กิตติสิริสมบูรณ์สวางควัฒน์ บรมขัตติยราชกุมาร ประสูติ ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน เมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2495 ต่อมา ทรงได้รับการสถาปนา ขึ้นเป็น สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณฯ สยาม

สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิรินธรเทพรัตนสุดา กิติวัฒนาดุลโสภาคย์ ประสูติ ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน เมื่อวันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2498 ต่อมา ทรงได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ ให้เฉลิมพระอิสริยยศเป็น สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี เนื่องในวโรกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษาฯ ประจำปี พ.ศ. 2520 

สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ประสูติ ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน เมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2500

เนื่องในโอกาสเฉลิมพระชนมพรรษา 82 พรรษา สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนารถ ข้าพระพุทธเจ้าทีมงาน Cosmenet ขอน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณต่อปวงชนชาวไทย และขอพระองค์ทรงพระเจริญ ยิ่งยืนนาน 

 

พระราชดำรัส 

“พระเจ้าอยู่หัวเป็นน้ำ ฉันจะเป็นป่า ป่าที่ถวายความจงรักภักดีต่อน้ำ ...
พระเจ้าอยู่หัวสร้างอ่างเก็บน้ำ ฉันจะสร้างป่า”

พระราชดำรัส สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ 20 ธันวาคม 2525 

 
“คนที่ไร้ที่อยู่ที่ทำกินก็ต้องรู้สึกว่า พวกที่ต้องการรักษาป่าคือศัตรูขัดขวางความสุข ของเขา ฉะนั้น ป่าก็เป็นที่ต้องห้ามขัดประโยชน์ของพวกที่ไร้ที่ดิน ทางเลือกทางเดียว คือทำให้ป่าที่อยู่ เป็นทางหากินของพวกเขา โดยมีคนของทางราชการช่วยจัดและดูแลผลประโยชน์ ของพวกไร้ที่อยู่ และผลที่เลิศของส่วนรวมคือ ”น้ำ” ซึ่งจำเป็นต่อชีวิตที่สุด”

พระราชดำริ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ 26 ธันวาคม พ.ศ.2525 

“การที่ท่านสละความสุขสบายส่วนตัวได้นี้ เท่ากับท่านมีชัยชนะเหนือความรู้สึกฝ่ายต่ำของมนุษย์ คือ ความเห็นแก่ตัว ซึ่งเป็นสัญชาตญาณดั้งเดิมของมนุษย์ แต่ว่าการพูดเช่นนี้ ไม่ได้หมายความว่าการไม่เห็นแก่ตัวเป็นของทำได้ง่าย ๆ เพราะพวกเราต่างก็มีความเห็นแก่ตัวด้วยกันทั้งนั้น ไม่มากก็น้อย แต่ใครจะมีกำลังใจควบคุมและระงับความไม่เห็นแก่ตัวนี้ได้มากน้อยแค่ไหนในบางครั้งบางคราว มีคำกล่าวอย่างหนึ่งว่า ตัวเรานี่แหละคือศัตรูของเราเอง เพราะแต่ละคนมีสัญชาตญาณฝ่ายต่ำ คือความเห็นแก่ตัวเป็นพื้น...” 

 
พระราชดำรัส 

ในโอกาสเสด็จฯ พระราชทานเข็มที่ระลึกผู้บริจาคโลหิตให้สภากาชาดไทย

ประจำปี ๒๕๑๐ ณ สถานเสาวภา สภากาชาดไทย

วันอังคาร ที่ ๒๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๑๑