ทำความเข้าใจ "สายเปย์" กับเหตุผลที่ทำไมยิ่งเปย์ยิ่งฟิน?

    ในสมองอันแสนมหัศจรรรย์ของพวกเราไม่ได้ทำหน้าที่สั่งการร่างกาย มีความคิดอ่านเพื่อการเรียนรู้เพียงเท่านั้น มันยังมีสิ่งที่เรียกว่า ฮอร์โมน ที่สมองจะสั่งให้เกิดการหลั่งออกมาตามสถานการณ์ต่าง ๆ เรามีกันอยู่หลายฮอร์โมน อย่าง นูโรทรานส์มิตเตอร์ อ๊อกไซโทซิน (Neurotransmitter Oxytocin) ตัวนี้แหละ ที่ทำให้พวกเรามีความสุขชะมัดตอนที่จ่าย ๆๆ เปย์ ๆๆ ให้ใคร ๆ โดยเฉพาะตอนที่โบนัสออกแล้วพาพ่อแม่ไปเลี้ยงข้าว หรือซื้อของออนไลน์ส่งไปเซอร์ไพรส์เพื่อนรัก หรือซื้อเสื้อผ้าแบรนด์เนมแสนแพงส่งให้ไอดอลไกลถึงเกาหลี (ทั้ง ๆ ที่ไม่รู้ว่าเขาจะได้หยิบใส่หรือเปล่า) อะไรพวกนี้

    ความสุขเหล่านั้นธรรมชาติสร้างมาให้คนเรารู้จักการให้รางวัลแก่ตนเองเมื่อเรา “ให้” แก่สังคม ก็เพราะมนุษย์เป็นสัตว์สังคมไงจ๊ะ เจ้าฮอร์โมนชื่อยาวมากตัวนี้จะทำหน้าที่เป็นสื่อนำกระแสประสาทไปกระตุ้น Limbic system (ระบบในสมองที่ควบคุมพฤติกรรมที่ตอบสนองต่ออารมณ์ การสร้างความทรงจำระยะยาว และการเรียนรู้) ซึ่งก่อให้เกิดความสุขตามนั้น ซึ่งทั้งการมีเซ็กส์และการเปย์ คือความสัมพันธ์ทางสังคมนั่นเอง และเมื่อเราเปย์บ่อย ๆ มันก็จะยิ่งสร้างความเชื่อมั่นภายในสังคมเกิดความเป็นมิตรต่อส่วนรวม แล้วใครล่ะจะไม่ชอบ ทุกคนต้องการการยอมรับ ต้องการมีตัวตน และได้รับความชื่นชม เป็นที่รัก และได้ความรักตอบ เมื่อความสุขในการเป็นที่ยอมรับเกิดขึ้น มันก็อยากจะให้เราทำแบบนั้นอีก ...ก็คงเช่นเดียวกับการอยากมี Sex อีกไหมล่ะ

    มีผลการศึกษาจากหลาย ๆ นักการศึกษาทั้งหลาย ไม่ว่าจะเป็น Elizbeth Dunn (ปี 2008), Lara Aknin (ปี 2010), และ Micheal Norton นักสังคมศาสตร์ที่เคยพูดถึงเรื่องนี้ใน Ted Talks ทั้งหมดนี้คือการศึกษาจากหลายประเทศทั่วโลกที่พบว่า ทำไมได้เปย์แล้วจึงมีความสุข? เพราะคนส่วนใหญ่พบว่าการใช้เงินเพื่อผู้อื่นมีความสุขกว่าการจ่ายเพื่อตัวเอง ก็คงเป็นความรู้สึกเวลาที่เรายืนเซ็งมองดูเสื้อผ้าในตู้ที่ความสุขตอนซื้อกับตอนนี้มันต่างกันโดยสิ้นเชิง บางตัวใส่ไปครั้งเดียวก็เบื่อ ขณะที่ความสุขเวลาเห็นแม่ใส่นาฬิกาเรือนนั้นที่เราซื้อให้บ่อย ๆ หรือเพื่อนรักใช้ผ้าพันคอที่เราซื้อให้เป็นของขวัญวันเกิด มันช่างต่างกัน เห็นด้วยใช่ไหมล่ะ

    ไมเคิล นอร์ตัน เคยพูดถึงในเวที Ted Talks (เวทีของเหล่านักพูดโดย TED) ว่า

• การจ่ายเพื่อผู้อื่นสร้างความสุขได้มากกว่าการจ่ายเพื่อตนเอง
• คนที่บริจาคเพื่อการกุศลจะมีความสุขมากกว่าคนที่ไม่บริจาค
• จำนวนเงินที่ใช้ไป ไม่ได้สำคัญเท่ากับวิธีที่ใช้เงินนั้นเพื่อผู้อื่น
• การใช้เงินเพื่อผู้อื่นจะสร้างประสิทธิภาพการทำงานได้มากกว่าการใช้เงินเพื่อตนเอง

    ส่วน Lara Aknin เธอเป็นนักจิตวิทยา มีตำแหน่งผู้ช่วยศาสตราจารย์ เธอสนใจเรื่องความคิดด้านบวกและมีผลงานแนวนี้ออกมาให้อ่านกันในแวดวง ที่เด่น ๆ คือเรื่องการสำรวจจาก 136 ประเทศทั่วโลกแล้วพบว่าการใช้เงินเพื่อผู้อื่นทำให้คนเราอารมณ์ดีขึ้น

    Alizbeth Dunn จะทำการศึกษาเรื่อง การได้รับโบนัสของพนักงาน ที่พอได้โบนัสแล้วจ่ายเพื่อผู้อื่นนั้นทำให้พวกเขามีความสุข อลิซเบธ เป็นศาสตราจารย์ที่เขียนหนังสือร่วมกับ เมเคิล นอร์ตัน เกี่ยวกับการจ่ายเงินเพื่อความสุข หนังสือชื่อ Happy Money ก็จะมีเรื่องราวของความสุขในการจ่ายเงินเพื่อผู้อื่นด้วย

    จริง ๆ แล้วต่อให้ไม่มีใครมาสัมภาษณ์เรา เราก็ลองถามตัวเองดูได้เหมือนกันใช่ไหมว่า เรามีความสุขกับการจ่ายเงินเพื่อผู้อื่นมากกว่าจริง ๆ นั่นแหละ แต่มันก็คนละเรื่องกับการจ่ายเงินที่ไม่สมควรจ่ายเพื่อใครก็ไม่รู้ มันจึงต้องเป็นคนที่เรารู้สึกอยากจะให้จริง ๆ รวมถึงการกุศลที่เรามีจิตเป็นกุศลอยากจะให้ เชื่อว่าต้องมีพวกเราหลาย ๆ คนเคยหย่อนแบงค์ใหญ่ใส่แก้วขอทานบนสะพานลอยในวันที่รู้สึกว่า ฉันมีเงินเยอะและฉันอยากจะให้ ใช่ไหมล่ะ

    และที่มันมาเกี่ยวข้องกับความสุขในการมีเซ็กส์นั้น ก็เพราะเจ้าฮอร์โมนชื่อยาว ๆ ตัวนั้นนั่นแหละ เพราะร่างกายของเราขณะมีเซ็กส์จะหลั่งฮอร์โมนตัวนี้เช่นกัน อ้าว ก็การมี Sex มันก็คือการให้เหมือนกันนะ เพราะความสุขคงไม่ได้มาจากการเอาแต่ตักตวงเพื่อตนเองฝ่ายเดียว ยกเว้นช่วงท้าย ๆ ก่อนจะจบกิจกรรมที่อาจจะตัวใครตัวมันโดยธรรมชาติ แต่หมายถึงส่วนใหญ่ในวิธีการที่ทั้งสองฝ่ายต่างรุก เร้า ยั่ว เย้า เพื่อกันและกันนั่นแหละ ก็เซ็กส์มันไม่ได้สุขแค่ตอนจบเท่านั้นไม่ใช่หรือ

    เพราะฉะนั้น อาจพอจะเป็นไปได้ใช่ไหมว่า ธรรมชาติให้พวกเราเกิดมาเพื่อรู้จักการให้ด้วย และควรจะให้มากกว่าคิดถึงตนเองเพียงอย่างเดียว เพราะความสุขในการให้แก่ตัวเองนั้นมันฉาบฉวย เป็นความสุขที่เหมือนการซื้อเสื้อที่อยากได้สักตัวแล้วก็แขวนแอบอยู่ในตู้เสื้อผ้า ซึ่งแม้จะเคยอยากได้สักแค่ไหน แต่ในสักวันหนึ่งเราอาจลืมมันไปแล้วก็ได้จนไปเปิดเจอวันจัดเก็บห้องนั่นแหละ….แต่กว่าจะถึงวันนั้น เราก็อาจใส่ไม่ได้แล้วด้วยซ้ำ!